Trận Ấp Bắc năm 1963

Trận Ấp Bắc (hay còn được QLVNCH gọi là Chiến dịch Đức Thắng I ) là một trận đánh lớn diễn ra vào ngày 2 tháng 1 năm 1963 ở tỉnh Định Tường (nay là một phần của tỉnh Tiền Giang), miền Nam Việt Nam. Vào ngày 28 tháng 12 năm 1962, tình báo Hoa Kỳ đã phát hiện ra sự hiện diện của một máy phát vô tuyến cùng với một lực lượng khá lớn du kích Việt Cộng, được báo cáo là khoảng 120 (nhưng con số khi trận Ấp Bắc diễn ra lên đến 350), tại thôn Ấp Tân Thới ở tỉnh Đinh Tường, nơi đặt bản doanh của Sư đoàn 7 Bộ binh Việt Nam Cộng hòa (QLVNCH). Để tiêu diệt lực lượng Việt Cộng, QLVNCH và các cố vấn Hoa Kỳ của họ đã lên kế hoạch tấn công Ấp Tân Thời từ ba hướng bằng cách sử dụng hai tiểu đoàn Địa phương quân và một phần Trung đoàn 11 Bộ binh, Sư đoàn 7 Bộ binh VNCH. Các đơn vị bộ binh sẽ được hỗ trợ bởi pháo binh, thiết giáp M113 và trực thăng.

Vào buổi sáng ngày 2 tháng 1 năm 1963, không biết rằng kế hoạch tác chiến của mình đã bị bại lộ, binh lính Địa phương quân đã dẫn đầu cuộc tấn công bằng cách hành quân về Ấp Tân Thời từ phía nam. Tuy nhiên, khi đến được làng Ấp Bắc, phía đông nam của Âp Tân Thời, họ ngay lập tức gặp trở ngại bởi Tiểu đoàn 261 QGP . Ngay sau đó, ba đại đội của Trung đoàn 11 Bộ binh đã tham chiến ở phía bắc Âp Tân Thời, nhưng họ cũng không thể vượt qua phòng tuyến của Việt Cộng đã cố thủ trong khu vực này. Ngay trước giữa trưa, quân tiếp viện được tiếp tục bay từ Tân Hiệp. 15 máy bay trực thăng của Hoa Kỳ chở quân đã bị bắn bởi tiếng súng của Việt Cộng và kết quả là năm máy bay trực thăng bị hạ.

Chi đoàn 4 Thiết vận xa của QLVNCH sau đó đã được triển khai để giải cứu binh lính VNCH và những chiếc máy bay của Mỹ bị mắc kẹt ở phía tây của Âp Bac, nhưng Đại úy Lý Tòng Bá khi đó là chỉ huy Chi đoàn 4 Thiết vận xa đã rất miễn cưỡng di chuyển những chiếc thiết giáp M113 đến chiến trường. Cuối cùng, du kích Việt Cộng đã giết chết hơn một chục lính trong thiết giáp M113. Vào cuối buổi chiều, Tiểu đoàn 8 Dù của QLVNCH đã được thả xuống chiến trường nhưng không thể phá vỡ tuyến phòng thủ của quân Giai Phóng (Việt Cộng). Khi đêm đến, Việt Cộng rút khỏi chiến trường, giành được chiến thắng lớn đầu tiên.

Đối với du kích Việt Cộng, trận Ấp Bac đánh dấu lần đầu tiên họ đứng và chiến đấu trước sự áp đảo bởi một đội hình lớn của QLVNCH. Việt Cộng đã giành được chiến thắng thực tế đầu tiên của họ. Thương vong của quân du kích chỉ ở 18 binh sĩ thiệt mạng và 39 người bị thương, mặc dù vị trí của họ đã bị hơn 600 quả đạn pháo, bom napalm và cuộc không kích từ máy bay chiến đấu.

Đối QLVNCH đã thất bại và tổn thất nặng nề trong nỗ lực tiêu diệt lực lượng Việt Cộng. Thương vong của QLVNCH bao gồm 83 người chết và ít nhất 100 người bị thương. Quân đội Hoa Kỳ, bao gồm các cố vấn và phi hành đoàn, ba người chết và tám người bị thương. Trong số 15 máy bay trực thăng Mỹ được gửi đến để hỗ trợ chiến dịch, chỉ có một chiếc thoát được không bị hư hại và năm chiếc bị rơi hoặc bị phá hủy.

Sơ đồ hành quân của QLVNCH trong nỗ lực tiêu diệt một cứ điểm của du kích Việt Cộng trong trận Ấp Bắc diễn ra vào ngày 2 tháng 1 năm 1963.

Thiếu tướng Huỳnh Văn Cao Tư lệnh Quân đoàn IV và Vùng 4 chiến thuật, theo kế hoạch định sẵn, ông ra lệnh cho tân Tư lệnh Sư đoàn 7 là Đại tá Bùi Đình Đạm tổ chức cuộc hành quân vào Ấp Bắc thuộc tỉnh Định Tường nhằm tiêu diệt một Đại đội Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam và một đài phát radio đóng tại đây.

Đại tá Bùi Đình Đạm Tư lệnh Sư đoàn 7 Sư đoàn 7 Bộ binh.

Sĩ quan cố vấn Trung tá John Paul Vann (bìa trái) người cố vấn cho QLVNCH trong trận Ấp Bắc năm 1963.

Cố vấn Trung tá John Paul Vann và Thiếu tướng Huỳnh Văn Cao Tư lệnh Quân đoàn IV và Vùng 4 chiến thuật.

Du kích Việt Cộng thuộc Tiểu đoàn 514 tham gia đánh trận Ấp Bắc năm 1963.

Các trực thăng CH-21 Shawnee đang vận chuyển binh lính VNCH bắt đầu cuộc hành quân trong trận Ấp Bắc, rạng sáng ngày 2 tháng 11 năm 1963.

Binh lính VNCH đang trên đường tham chiến trong trận Ấp Bắc, rạng sáng ngày 2 tháng 11 năm 1963.

Trực thăng CH-21 Shawnee đang thả lính VNCH hành quân đến Ấp Tân Thới trong trận Ấp Bắc năm 1963.

Du kích Việt Cộng bắn súng máy M1919 Browning vào trực thăng khi đang đổ bộ binh linh trong trận Ấp Bắc năm 1963.

Binh lính VNCH đang trên chiến trường tác chiến trong trận Ấp Bắc, ngày 2 tháng 1 năm 1963.

Du kích Việt Cộng đang chiến đấu trong trận Ấp Bắc năm 1963.

Du kích Việt Cộng đang sử dụng súng M1919 Browning chiến đấu trong trận Ấp Bắc năm 1963.

Trực thăng CH-21 đã bị hư hại trong quá trình đổ bộ lính VNCH. Một chiếc CH-21 thứ hai đã được gửi đến để giải cứu phi hành đoàn, nhưng nó cũng bất động ngay khi chạm đất.

Hai chiếc trực thăng CH-21 nằm bất động sau khi bị hỏa lực của quân du kích bắn phá trong trận Ấp Bắc năm 1963.

Một trong những chiếc trực thăng UH-1 trở lại để đón phi hành đoàn của hai chiếc CH-21 bị bắn rơi. Khi nó chuẩn bị hạ cánh, cánh quạt chính đã bị trúng đạn. Chiếc máy bay bị lật sang phải và bị rơi.

Các binh lính VNCH đang hỗ trợ các phi công thoát ra trực thăng UH-1 ngoài sau khi máy bay bị rơi trong trận Ấp Bắc năm 1963

Du kích đang bắn phá máy bay QLVNCH, khiến 14 trong 15 chiếc trực thăng hư hại, 5 chiếc bị phá hủy (chú thích trong hình không đúng).

Khi nhận thấy tình hình không mấy khả quan, Cố vấn John Paul Vann đang quan sát diễn biến trận đánh bằng máy bay Cessna L-19/O-1 Bird Dog, đã cho điều động Chi đoàn 4 Thiết vận xa của QLVNCH đến hỗ trợ.

Vann sau đó đã gọi cho cố vấn cao cấp James B. Scanlon (trái), cố vấn cho Trung đoàn Kỵ binh Thiết giáp số 2 của QLVNCH và nói với anh ta rằng bốn máy bay trực thăng Hoa Kỳ đã bị phá hủy nằm bất động khoảng 1.500 mét về phía đông nam. Scanlon yêu cầu người đồng cấp với mình là Đại úy Lý Tòng Bá (phải) chỉ huy Chi đoàn 4 Thiết vận xa của QLVNCH để giải cứu đại đội QLVNCH bị mắc kẹt và trực thăng.

Lý Tòng Bá khẳng định rằng ông sẽ không nhận lệnh từ người Mỹ. Ông cũng lập luận rằng việc gửi 13 thiết giấp M113 qua Kênh Công Ba Kỳ sẽ cho phép Việt Cộng rút lui vì có thể mất quá nhiều thời gian. Một cuộc cãi vã nổ ra giữa Vann và Bá. Cuối cùng, Vann gọi cho Ziegler tại sở chỉ huy ở Tân Hiệp và bảo anh ta yêu cầu chỉ huy Sư đoàn 7 Bộ binh VNCH là Đại tá Bùi Đình Đạm ra lệnh cho Bá tiến về phía Ấp Bắc ngay lập tức. Ngay sau đó, Lý Tòng Bá được lệnh di chuyển các thiết giáp M113 của mình theo hướng khói trắng bốc lên từ ấp đang cháy.

Các thiết giáp M113 đàn vượt qua địa hình đầy khó khăn để đến di chuyển đến Ấp Bắc, ngày 2 tháng 1 năm 1963.

Thiết giáp M113 đang trên đường tiến vào Ấp Bắc, ngày 2 tháng 1 năm 1963.

Các cố vấn Mỹ đã tự tin rằng thiếp giáp M113 có thể xoay chuyển tình thế; trong những lần trước, các du kích Việt Cộng thường chạy trốn khỏi chiến trường ngay khi các thiếp giáp M113 xuất hiện. Tuy nhiên, trái ngược với các cuộc giao chiến trước đó, chỉ huy của quân duy kích, đã ra lệnh cho các binh sĩ của Tiểu đoàn 261 và 514 ném tất cả những gì họ có vào binh lính VNCH.

Thiết giáp M113 đang tiếp cận và hỗ trợ phi hành đoàn trực thăng UH-1 đang mắc kẹt trên chiến trường trong trận Ấp Bắc năm 1963.

Vào lúc 13 giờ 30, thiết giáp M113 cuối cùng đã đến gần những chiếc trực thăng bị bắn rơi ở phía tây của Ấp Bắc. Các thiết giáp M113 tiếp cận khu vực hạ cánh ngay lập tức bị quân du kích bắn phá, Các đội súng M113 của VNCH bị lộ vị trí, vì vậy chúng là mục tiêu dễ dàng cho các tay súng bắn tỉa; đến cuối ngày, 14 binh lính bên trong thiết giáp M113 của VNCH đã bị tử trận và Lý Tòng Bá đã bất tỉnh bên xe thiết giáp của mình. Hình ảnh thiết giáp bị bắn phá hư hại trong trận Ấp Bắc năm 1963.