Ngọ Môn

Ngọ Môn là cổng chính phía nam của Hoàng thành Huế, xây dựng đầu thời Minh Mạng. Ngọ Môn - có nghĩa là "cổng tý ngọ" - hướng về phía nam, là cổng lớn nhất trong 4 cổng chính của Hoàng thành Huế. Ngọ Môn chỉ dành riêng cho vua đi lại hoặc dùng khi tiếp đón các sứ thần.

Ngọ Môn là cổng chính phía nam của Hoàng thành Huế chụp năm 1909.

Ngọ Môn - có nghĩa là "cổng tý ngọ" - hướng về phía nam, là cổng lớn nhất trong 4 cổng chính của Hoàng thành Huế. Chì dành riêng cho vua đi lại hoặc dùng khi tiếp đón các sứ thần.

Cổng Ngọ Môn của Hoàng thành Huế. Hình ảnh nằm trong loạt ảnh Việt Nam thời thuộc địa trích từ một ấn phẩm của Pháp xuất bản năm 1900.

Bưu ảnh Ngọ Môn do Pháp phát hành năm 1989.

Ngọ Môn nhìn từ Kỳ Đài.

Ngọ Môn nhìn từ Kỳ Đài trong Lễ đăng quang của vua Bảo Đại.

Quan bái lễ trước Ngọ Môn.

Phần đài - cổng

Có bình diện hình chữ U vuông góc, đáy dài 57,77 m, cạnh bên dài 27,6 m. Đài được xây bằng gạch đá kết hợp với các thanh dầm chịu lực bằng đồng thau. Đài cao gần 5 m, diện tích chiếm đất hơn 1560 m² (kể cả phần trong lòng chữ U). Thân đài trổ 5 lối đi.

Ngọ Môn chụp vào năm 1925.

Lối chính giữa là Ngọ Môn, chỉ dành cho vua đi. Hai lối bên là Tả Giáp Môn và Hữu Giáp Môn, dành cho quan văn, võ theo cùng trong đoàn Ngự đạo. Hai lối đi bên ngoài cùng nằm ở hai cánh chữ U là Tả Dịch Môn và Hữu Dịch Môn, dành cho binh lính và voi ngựa theo hầu.

Lầu Ngũ Phụng

Là phần lầu đặt ở phía trên đài - cổng. Ngoài phần thân đài, lầu còn được tôn cao bởi một hệ thống nền cao 1,15 m cũng chạy suốt thân đài hình chữ U. Lầu có hai tầng, kết cấu bộ khung hoàn toàn bằng gỗ lim với chẳn 100 cây cột.

Mái tầng dưới nối liền nhau, chạy vòng quanh để che cho phần hồi lang. Mái tầng trên chia thành 9 bộ, với rất nhiều hình chim phụng trang trí ở phần bờ nóc, bờ quyết, khiến tòa lầu trông rất nhẹ nhàng, thanh thoát. Bộ mái chính giữa của lầu Ngũ Phụng lợp ngói lưu ly màu vàng, tám bộ còn lại lợp ngói lưu ly màu xanh.

Lầu Ngũ Phụng - Ngọ Môn chụp năm 1964.

Lính Việt Nam Cộng Hòa đang đứng ở Ngọ Môn bị hư hại trong Sự kiện Tết Mậu Thân năm 1968.

Lính Việt Nam Cộng Hòa đang giao tranh với lính Cộng Sản Bắc Việt trong Sự kiện Tết Mậu Thân năm 1968.

Lầu Ngũ Phụng bị hư hại trong sự kiện Tết Mậu Thân năm 1968.

Lính Việt Nam Cộng Hòa và lính Mỹ đang giao tranh với lính Cộng Sản Bắc Việt trong Sự kiện Tết Mậu Thân năm 1968.

Ngọ Môn bị hư hại sau Sự kiện Tết Mậu Thân năm 1968. Ảnh chụp sau đó năm 1969.

Ngọ Môn bị hư hại sau sự kiện Tết Mậu Thân năm 1968.

Lính nhà Nguyễn trước lối đi Hữu Dịch Môn, dành cho binh lính và voi ngựa theo hầu.

Không ảnh chụp Ngọ Môn trong chiến tranh Việt Nam.

Đám rước vua đi qua Ngọ Môn trong lễ Tứ tuần đại khánh. Vua Khải Định đi xe đẩy có bốn bánh (ở giữa ảnh, phía sau cây dù). Thái tử Vĩnh Thụy (vua Bảo Đại sau này) mặc áo dài đi cạnh người cầm quạt, bên phải cây dù.